from : http://www.artzine-journal.com/3rd_Issue/Source/pramstgr.html

Διεθνές Συμπόσιο Φιλοσοφίας & Αισθητικής
Κτίριο Felix Meritis, Άμστερνταμ

31 Αυγούστου - 2 Σεπτεμβρίου 2001

"Δώσε μας μια υποδομή (υλική-πνευματική) και εμείς θα χτίσουμε έναν κόσμο", σχολιάζει την πρώτη μέρα του Συμποσίου η Noorje Marres επιχειρώντας τομή στο καθεστώς του "design-everything" και συνεχίζει: "Στο παρελθόν υπήρχε λόγος να ξεχωρίσεις την Επιστήμη από την Τέχνη, όμως αυτό σήμερα είναι άσκοπο. Τα κριτήρια, με τα οποία κρίνεται η πληροφορία, απαντούν πλέον στην ακόλουθη ερώτηση: Σε ποιο βαθμό είναι οι φόρμες που υποδεικνύονται εδώ ικανές να υλοποιηθούν; Σε ποιο βαθμό μπορούν να γίνουν αντιληπτές; Σε ποιο βαθμό είναι η πληροφορία πρακτική ή παραγωγική;"

Διαπιστώσεις όπως "όσο ο άνθρωπος ανεξαρτητοποιείται από τη φύση τόσο η μηχανή ανεξαρτητοποιείται από τον άνθρωπο" ή το δίλημμα που αναρωτιέται αν ο άνθρωπος είναι προέκταση της μηχανής (μοντέρνο) ή η μηχανή προέκταση του ανθρώπου (μετα-μοντέρνο) ακούγονται ως προβληματισμοί για μουστάρδα ή κέτσαπ. Σε αυτό το επίπεδο αναλώθηκε μέρος της διάλεξης της Mercedes Bunz - προτείνουμε όμως την ανάγνωση της διάλεξης της Jodi Dean που φιλοξενείται στο ίδιο τεύχος.

Τη δεύτερη μέρα περιγράφεται η κατάσταση "ταξίδι" από την κυριολεκτική και μεταφορική της όψη. Για την πρώτη περίπτωση ο Dirk Van Weelden παρουσίασε το βιβλίο του George Dyson "Τhe Orion Project" που αφορούσε σε ένα μυστικό αμερικάνικο σχέδιο της δεκαετίας του 1950 να κατασκευαστεί ένα πυρηνοκίνητο διαστημόπλοιο. Οι προβολές των κατασκευαστικών σχεδίων του πυραύλου όσο και των βιντεοσκοπήσεων των πρώτων πειραμάτων λειτουργίας του, αφηγούμενες με τον χιουμοριστικό και διφορούμενο τρόπο του Dirk Van Weelden, ελάττωσαν τη διαφορά μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας στο σημείο που προκαταλήψεις, αμφιβολίες και άλλα φυσιολογικά, "πραγματικά" εμπόδια αρχίζουν ασυνείδητα να καταρρίπτονται στη συνείδηση των θεατών - και αυτός είναι κάθε φορά ο τρόπος να ξεκινάς ένα ταξίδι.

Έτσι, στη συνέχεια μας ταξιδεύει ο Burt Mulder στο χρόνο, με πλοηγό τις υπαρξιακές και πνευματικές αναζητήσεις του ανθρώπου μέσα σε αυτόν, απ' την εκκίνηση έως σήμερα. Με γοητευτικές συσχετίσεις και αφοπλιστικές εξισώσεις παρουσιάζει μια κοινή έκβαση των πολιτιστικών, ιδεολογικών και θρησκευτικών διαφοροποιήσεων, περιγράφοντας τον τρόπο με τον οποίο η ιστορία έχει εξομαλύνει σταδιακά ουσιαστικές τους διαφοροποιήσεις. Με μια σύντομη αναδρομή στη συνολική ιστορία της Φιλοσοφίας, με θεώρηση της πορείας της Ανθρωπότητας ως ένα ταξίδι με συγκεκριμένο προορισμό, διαπιστώνει κανείς πως στη σημερινή θέση της πορείας αυτής δεν περιέχονται πια μεγάλες ιδεολογικές κατατάξεις όσο ιδιαιτερότητες χαρακτήρα ή φαινομενικού χαρακτήρα.

Την αντίληψη του ταξιδιού σε φαντασιακό επίπεδο αναζήτησε ο Scanner, ευρηματικός χειριστής της τεχνολογίας: επιχειρεί ένα ταξίδι μέσα στον άνθρωπο, για την εξερεύνηση του οποίου χρησιμοποιεί την τεχνολογία. Ο Scanner κατάφερε να φτιάξει ένα πρόγραμμα, το οποίο "μεταφράζει" χρώματα σε ήχους και αντίστοιχα εικόνα σε ηχητική σύνθεση. Κατάλληλα εξοπλισμένος, πειραματίζεται κυκλοφορώντας στους δρόμους του Λονδίνου, προκαλώντας τις αντιδράσεις του κόσμου: μπαίνει σε τραμ, το οποίο απομονώνει ηχητικά από το εξωτερικό του περιβάλλον, και τολμά την αντιστοίχιση των εικόνων που φαίνονται στους δρόμους με τους ήχους που αυτές προκαλούν στον υπολογιστή του. Στο σημείο αυτό, τον Scanner δεν ενδιαφέρει η αντικειμενική επιτυχία του προγράμματός του αλλά το ταξίδι που προσφέρει στον κόσμο που κοινωνεί το επιχείρημά του - και ακόμα περισσότερο η δυνατότητα που δίνει στον εαυτό του να ταξιδέψει στη φαντασία των άλλων.

Ο πειραματισμός στις ανθρώπινες αισθήσεις σε νέα σημειολογική σχέση είναι πιθανό να αντιστοιχεί σε παραισθήσεις που αναμφίβολα αποτελούν γοητευτικό και κάθε φορά πρωτόγνωρο ταξίδι στην πραγματικότητά μας. Δύσκολα έχουν γίνει αποδεκτά τέτοιου είδους ερεθίσματα και άλλοτε απαγορεύονται (χημικές ουσίες) - την περίπτωση όμως του Scanner δεν καλύπτει μυστική συνταγή ή υποχθόνια ιδιοτέλεια. Τους συνειρμούς του "ταξιδιώτη" όμως δεν κατευθύνει σίγουρα η λογική του ή ένα στοιχείο της καθημερινής διαδρομής του: ταξιδεύει στην ίδια του την αντίληψη και στην παραποίησή της.

Αισθητική προσέγγιση των μετα-ψηφιακών τάσεων στη σύγχρονη ηλεκτρονική μουσική αλλά και αναλυτική περιγραφή της, παρουσιάζει ο Kim Cascone την τρίτη μέρα του Συμποσίου, στη διάλεξή του με θέμα: "Beyond the Aesthetics of Failure - Post-Digital Tendencies in Contemporary Computer Music". Αναφερόμενος σε "ιστορική απειλή", περιγράφει τη μουσική "glitch" από θεωρητικής, τυπολογικής, τεχνικής και ακουστικής πλευράς, προσφέροντας στο ακροατήριο συνθέσεις καταξιωμένων συνθετών όπως οι Avin Lucier, Iannis Xenakis, John Cage, κ.ά. Η "glitch" δεν είναι τίποτε άλλο από μια σύνθεση ακατέργαστων ηλεκτρονικών ήχων που μπορεί να παράγει οποιαδήποτε συσκευή, σαν αυτούς που προέρχονται από χαλασμένο λειτουργικό σύστημα, ή οι ίδιες οι ηχητικές ακαθαρσίες που μπορεί να προσθέσει ένας αποκωδικοποιητής ήχου σε συμβατική μελωδία, όταν αυτός δεν έχει καλή απόδοση. Έτσι ήχοι που στο παρελθόν είχαν συνδεθεί με σφάλματα έρχονται τώρα στο προσκήνιο ωμοί και αυτάρκεις, για τη δημιουργία του νέου ηχητικού περιβάλλοντος.

Ένα θέμα που δημιουργείται εδώ είναι η αποκοπή της "glitch" από οποιαδήποτε μέχρι σήμερα μουσική κουλτούρα - ούτε καν αυτής των υπολογιστών - και συνεπώς η αδυναμία να διαμορφωθούν αισθητικά κριτήρια και κριτικές θέσεις μάλλον οδηγούν στον μανιερισμό. Έτσι η προσπάθεια εξοικείωσης των ακαδημαϊκών κύκλων με το νέο καθεστώς προκαλεί αμήχανες έως και αρνητικές αντιδράσεις, όπως φάνηκε και στη συζήτηση που ακολούθησε. Οξύμωρο το σχήμα, αφού ο ίδιος κύκλος επαινεί και προωθεί την ψηφιακή και μετα-ψηφιακή έκφραση των οπτικών άλλοτε "τεχνών".

Συνεπής σε αυτή την τάση ήταν άλλωστε και η εκδήλωση που ακολούθησε το Συμπόσιο στο Club Baby με θέμα: "The Eureka Moment of...", όπου νέοι καλλιτέχνες παρουσίασαν τους εαυτούς τους και τη δουλειά τους στα Νέα Μέσα με εντυπωσιακή "σκηνική παρουσία" αλλά αμφιλεγόμενης ουσιαστικής αξίας καλλιτεχνικά έργα. Και αυτό λειτούργησε ως αφορμή για την περαιτέρω ανάλυση των θεμάτων του Συμποσίου.

Συνάντηση με το Μίλτο Μανέτα στο Εικονικό του Περιβάλλον

Μπορείς να μας πεις έναν λόγο που να εξηγεί την επιμονή σου να ζωγραφίζεις laptops, joysticks, κ.ά;

Γιατί κανείς δεν τα έχει ζωγραφίσει μέχρι σήμερα και ακόμα γιατί είναι εύκολο να ζωγραφιστούν - όλα γκρίζα.

Γιατί νομίζεις πως περίμεναν τόσο πολύ για να τα ζωγραφίσουν;

Ήταν μάλλον απασχολημένοι.

Αντιλαμβάνεσαι το χώρο που δημιούργησες ως αποτέλεσμα της παρουσίασης της cyberpunk fiction;

Στην πραγματικότητα, οι ενεργοί κόσμοι είναι απλή μετάφραση του βιβλίου "Snow Crash". Τα βιβλία προμηθεύουν τα σενάρια στη ζωή.

Υπάρχει κυβέρνηση στους ενεργούς κόσμους;

Είναι μία εταιρία.

Και ποιος φτιάχνει τους κανόνες στην εταιρία αυτή;

Για να κατασκευάσεις τον κόσμο σου, πρέπει να νοικιάσεις ένα χώρο... Μετά μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις στο χώρο σου λίγο ως πολύ….

Τι συμβαίνει με το NEEN τώρα αλλά και τι πρόκειται να συμβείς το μέλλον;

Αυτός ο κόσμος, όπως και ο καινούργιος μας, είναι για τέχνη και αρχιτεκτονική.

Και ποιος είναι ο ρόλος σου στο NEEN;

Το NEEN είναι υπό κατασκευή: μαζεύουμε θεωρίες και δείγματα. Εγώ είμαι η "καθαρίστρια"...

Και από πού συλλέγεις τις θεωρίες σου;

Κατά βάση, από παντού... Mostly screen culture but also the passive world. We introduced some social agendas lately. Every movement should have some.

Υπάρχει σχέση ανάμεσα στο NEEN και τον ανοιχτό κώδικα (open source) και ζωγραφίζεις το NEEN;

Όχι. Οι πίνακές μου είναι απλώς εικόνες μουσειακής ποιότητας.

Θεμελίνα Γερακιού